„Nic nie pozostaje takie samo. Jedyne czego można być, w życiu pewnym, to zmiana”. Choć oznaki tego powiedzenia są już od dawna wszechobecne to niestety niektórzy liderzy nadal mają z tym problem. Problem z tym by w to uwierzyć, zaakceptować, dostosować się do nowej rzeczywistości.
Im szybciej wszyscy zrozumiemy, że żyjemy w permanentnym świecie zmian, w świecie chaosu, niepewności i zaakceptujemy tą sytuacje tym szybciej zaczniemy działać i żyć tak jak my chcemy a nie jak dyktuje nam to otoczenie. A więc kluczem tej sytuacji jest akceptacja. Możesz się nie godzić na to co Cię spotyka, ale możesz zaakceptować taki stan rzeczy i iść dalej zamiast stać w miejscu i patrzeć, jak wszystko legnie w gruzach.
Ostatnie dwa lata to czas szczególnie trudny dla biznesu. Przez wielu nazywany wielkim kryzysem, którego nikt się nie spodziewał i na który raczej nikt nie był gotowy, ale stało się. Teraz wszystko zależy od tego czy lider organizacji, zespołu – menedżer firmy, prezes widzi „szklankę do połowy pustą czy pełną”.
Słowo kryzys w języku Chińskim składa się z dwóch wyrazów – niepewność i możliwość. Jak skupisz się na pierwszym i przyjmiesz postawę ofiary to tak też będziesz myślał i działał a raczej nie działał, gdyż Twój stan psychiczny na to nie pozwoli. Natomiast jak skupisz się na drugim wyrazie „możliwość” to może w tym samym czasie dostrzeżesz nowe możliwości. Może jest to impuls, który wyrwie cię z dotychczasowego marazmu, z codziennej rutyny, może obudzi w Tobie pokłady uśpionego potencjału i chęci do działania. Może jest to szansa od losu na zmianę i paradoksalnie na rozwój. Wszystko zależy od perspektywy jak spojrzysz na tą sytuację i czy ją zaakceptujesz czy będziesz się przed nią bronił lub udawał, że się nie wydarzyła.
Organizacje i ich liderzy muszą zrozumieć oraz nauczyć się funkcjonować w świecie, który coraz częściej wszyscy nazywają światem VUCA.
VUCA jest akronimem po raz pierwszy zastosowanym w 1987 roku w odniesieniu do teorii przywództwa Warrena Bennisa i Burta Nanusa w celu opisania lub refleksji nad: Zmiennością (Volatility), Niepewnością (Uncertainty), Złożonością (Complexity), Niejednoznacznością (Ambiguity) ogólnych warunków i sytuacji.
Uczelnia wojskowa United States Army (United States Army War College) wprowadziła koncepcję VUCA, aby opisać bardziej niestabilny, niepewny, złożony i niejednoznaczny świat postrzegany jako wynik końca zimnej wojny. Częstsze stosowanie i dyskusja nad terminem „VUCA” poza edukacją wojskową zaczęła się w pierwszej dekadzie XXI wieku, a szczególnie przyczynił się do tego zamach na World Trade Center w Nowym Jorku 11 września 2001 roku. Zadano sobie wówczas pytania, dlaczego nikt nie dostrzegł nadciągającej katastrofy, jakie były przyczyny nieprzygotowania amerykańskiego wywiadu, wojska, a szerzej amerykańskiej demokracji do przewidzenia i zapobiegnięcia atakowi.
Odpowiedzią na rzeczywistość VUCA jest adaptacja firmy, ludzi, a w szczególności liderów do nowych warunków
- Volatility Zmienność – Vision WIZJA
- Uncertainty Niepewność – Understanding ZROZUMIENIE
- Complexity Złożoność – Clarity PRZEJRZYSTOŚĆ
- Ambiguity Niejednoznaczność – Agility ZWINNOŚĆ
W życiu przyjęło się, że wygrywa ten kto jest silny „jak lew” lub szybki „jak gepard” Tak to prawda. W biznesie też tak kiedyś było. Ale dzisiaj w świecie VUCA nie wygra (a tym samym nie przetrwa) ani metaforyczny biznesowy „lew” ani „gepard”. Przetrwa ten kto jest elastyczny, kto korzysta z własnego potencjału i umie się dostosować do rynku, do zmian. Taki lider doprowadzi siebie i swój zespół do celu. Spowoduje, że jego organizacja/firma nie tylko przetrwa na rynku, ale i wykorzysta szanse jakie napotka po drodze.
Wspomniałem o wizji i celu. Lider zanim zaprosi zespół do wspólnej podróży sam musi wiedzieć, gdzie chce dojść i dlaczego. To ważne. Skuteczny lider w świecie VUCA musi być jak GPS musi mieć cel, ale i musi mieć świadomość miejsca, w którym się znajduje, a więc swoich zasobów sił i środków jakie posiada. Jak już mamy określony cel i punkt wyjścia to została nam droga – plan działania/dojścia z miejsca, w którym się znajdujemy do miejsca, w którym chcemy być.
To wszystko potrzebne jest nie tylko Tobie jako liderowi, ta wiedza będzie też niezbędna dla Twoich ludzi, twojego zespołu. Dlatego postaw na skuteczną komunikację opartą na szacunku, zrozumieniu, empatii, aktywnym słuchaniu i dobrym feedbacku…
Autor: Piotr Tytoń
